การออกแบบและควบคุมระบบอากาศใน CSSD (ตอนที่ 3)
CSSD BMS/HVAC Control Checklist
(Building Management System หรือบางครั้งเรียกว่า Building Automation System (BAS)) เป็นระบบ บริหารและควบคุมอาคาร แบบรวมศูนย์
ใช้สำหรับควบคุม ตรวจวัด และบันทึกค่าการทำงานของระบบหลัก ๆ เช่น
: ระบบปรับอากาศและระบายอากาศ (HVAC)
: ระบบไฟฟ้าและพลังงาน
: ระบบน้ำและสุขาภิบาล
: ระบบแจ้งเหตุเพลิงไหม้ ความปลอดภัย ฯลฯ
ในบริบทของ CSSD 👉 BMS จะถูกใช้เพื่อ
: ควบคุม อุณหภูมิ ความชื้น ความดันอากาศ (ΔP) ของแต่ละโซน (Decon, Packing, Sterile storage)
: ตรวจสอบ การไหลของอากาศ, Air changes per hour (ACH)
: แจ้งเตือนเมื่อค่าพารามิเตอร์ ออกนอก setpoint (Alarm system)
: เก็บ Data log เพื่อใช้เป็นหลักฐานด้านมาตรฐาน/การตรวจสอบย้อนกลับ (เช่น HA, JCI, ISO)
1. General Setup / การตั้งค่าทั่วไป
Pressure cascade / ลำดับความดัน
o Decontamination (–) → Packing/Assembly (+สูงสุด) → Sterile Storage (+)
o Maintain ≥ +10 Pa differential (IAP vs corridor/adjacent) / รักษาความต่างความดัน ≥ +10 Pa
Monitoring points / จุดตรวจวัด
o ΔP sensors at room boundary, display outside / เซ็นเซอร์ ΔP ติดที่ผนังห้อง มีจอแสดงผลด้านนอก
o Alarm if ΔP < +5 Pa (IAP) / ตั้งสัญญาณเตือนเมื่อ ΔP < +5 Pa (สำหรับ IAP)
2. Packing / Inspection–Assembly–Packaging (IAP)
.png)
3. Sterile Storage Room
4. Inspection & Maintenance / การตรวจสอบและบำรุงรักษา
Daily / รายวัน
o Check ΔP gauge (IAP ≥ +10 Pa, Storage ≥ +5 Pa)
o บันทึกค่าความดัน, อุณหภูมิ, ความชื้น
Weekly / รายสัปดาห์
o Test alarm function for ΔP, Temp, RH
o ทดสอบการทำงานสัญญาณเตือน
Monthly / รายเดือน
o Verify ACH with airflow test
o ตรวจสอบค่า ACH ด้วยการทดสอบการไหลอากาศ
o Inspect filters ΔP trend
o ตรวจสอบแนวโน้มแรงดันผ่านฟิลเตอร์
Quarterly–Annual / รายไตรมาส–รายปี
o Calibrate sensors (Temp/RH/ΔP)
o ตรวจสอบและสอบเทียบเซ็นเซอร์
o Replace filters as per manufacturer / เปลี่ยนฟิลเตอร์ตามคู่มือ
5. Notes / หมายเหตุ
• ASHRAE 170: focus on min ACH, MERV rating, ≤60% RH
• HBN13: stricter for IAP (ISO 8, 20 ACH, +10 Pa)
• Apply higher standard if both apply / เลือกใช้มาตรฐานที่เข้มกว่า
- American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers (ASHRAE). (2021). ANSI/ASHRAE/ASHE Standard 170-2021: Ventilation of Health Care Facilities. Atlanta, GA: ASHRAE. คำอธิบาย (ไทย): มาตรฐานระบบระบายอากาศสำหรับสถานพยาบาล (ASHRAE 170-2021)
- ASHRAE. (2024). Addendum o to ANSI/ASHRAE/ASHE Standard 170-2021: Ventilation of Health Care Facilities. Atlanta, GA: ASHRAE. คำอธิบาย (ไทย): เอกสารเพิ่มเติมข้อกำหนดการใช้แผ่นกรอง MERV-14 ในห้อง IAP
- Department of Health (UK). (2013). Health Building Note 13: Sterile Services Department. London: UK Department of Health. คำอธิบาย (ไทย): แนวทางการออกแบบหน่วยงานทำให้ปราศจากเชื้อ (HBN 13)
- International Organization for Standardization (ISO). (2015). ISO 14644-1: Cleanrooms and associated controlled environments – Part 1: Classification of air cleanliness by particle concentration. Geneva: ISO. คำอธิบาย (ไทย): มาตรฐานการจัดระดับความสะอาดของห้องคลีนรูม (ISO Class 8)
- Association for the Advancement of Medical Instrumentation (AAMI). (2021). ANSI/AAMI ST79:2017/(R)2020, Comprehensive guide to steam sterilization and sterility assurance in health care facilities. Arlington, VA: AAMI. คำอธิบาย (ไทย): คู่มือการนึ่งฆ่าเชื้อด้วยไอน้ำและการประกันความปราศจากเชื้อในสถานพยาบาล (AAMI ST79)
- Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (2003). Guidelines for Environmental Infection Control in Health-Care Facilities. Atlanta, GA: U.S. Department of Health and Human Services. คำอธิบาย (ไทย): แนวทางควบคุมการติดเชื้อในสิ่งแวดล้อมของสถานพยาบาล (CDC, 2003)
- World Health Organization (WHO). (2016). Decontamination and reprocessing of medical devices for health-care facilities. Geneva: WHO Press. คำอธิบาย (ไทย): แนวทางการทำความสะอาดและทำให้เครื่องมือแพทย์ปราศจากเชื้อ (WHO, 2016)
