คุณภาพน้ำและผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นต่อเครื่องมือและอุปกรณ์การแพทย์
คุณภาพน้ำและผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นต่อเครื่องมือและอุปกรณ์การแพทย์
ต่อไปนี้คือตัวอย่างของผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นต่อเครื่องมือและอุปกรณ์การแพทย์ หากคุณภาพน้ำที่ใช้ในกระบวนการ Medical Device Reprocessing ไม่เป็นไปตามมาตรฐาน พร้อมทั้งสาเหตุและแนวทางการป้องกันและแก้ไขปัญหาอย่างมีประสิทธิภาพ:
1. เครื่องมือผ่าตัดทั่วไป (Surgical Instruments)
ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้น:
- การเกิดคราบหรือจุดสีขาวบนเครื่องมือ
- เครื่องมือเกิดการกัดกร่อน (Corrosion) หรือเป็นสนิม
สาเหตุ:
- น้ำที่มีความกระด้างสูงหรือมีแร่ธาตุ (แคลเซียม, แมกนีเซียม) สูงเกินมาตรฐาน
- คลอไรด์ในน้ำที่สูงทำให้เกิดการกัดกร่อนและสนิม
แนวทางการแก้ไข:
- ปรับปรุงระบบกรองน้ำให้มีประสิทธิภาพ (เช่น ใช้ระบบ Reverse Osmosis)
- ตรวจสอบและควบคุมความกระด้างและคลอไรด์ให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน TIR34 อย่างสม่ำเสมอ
- ใช้น้ำ Critical water ในขั้นตอนการล้างสุดท้ายก่อนอบฆ่าเชื้อ
2. เครื่องมือที่มีลักษณะเป็นท่อกลวง (Lumened Instruments เช่น กล้องผ่าตัด, Endoscope)
ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้น:
- เกิด Biofilm หรือการสะสมของแบคทีเรียภายในช่องท่อที่มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า
- ตกค้างของสารเคมีหรือคราบอินทรีย์ในท่อเครื่องมือ
สาเหตุ:
- น้ำที่มีปริมาณแบคทีเรียสูงเกินมาตรฐาน
- น้ำที่มีค่า Total Organic Carbon (TOC) สูงหรือไม่ได้ควบคุมคุณภาพอย่างเคร่งครัด
แนวทางการแก้ไข:
- ใช้ Critical water (น้ำ RO หรือ DI water) ในขั้นตอนสุดท้ายเสมอ
- เพิ่มการล้างด้วยเครื่อง Ultrasonic washer เพื่อขจัดคราบอินทรีย์
- ตรวจสอบคุณภาพน้ำ (TOC และจำนวนแบคทีเรีย) ตามความถี่ที่มาตรฐาน TIR34 แนะนำ
3. เครื่องมือหรืออุปกรณ์ที่ไวต่อความร้อน (Heat-Sensitive Instruments เช่น Flexible Endoscope)
ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้น:
- การเสื่อมสภาพของวัสดุที่อาจทำให้อุปกรณ์เสียหายเร็ว
- คราบขุ่นหรือความเสียหายของเลนส์กล้อง
สาเหตุ:
- น้ำที่มีซิลิกาสูง ทำให้เกิดคราบขุ่นสะสมที่เลนส์
- น้ำมีค่าคลอรีนอิสระ (Free chlorine) เกินเกณฑ์ ทำให้วัสดุยางหรือพลาสติกเสื่อมสภาพเร็ว
แนวทางการแก้ไข:
- ใช้น้ำที่ผ่านการกรองด้วย Reverse Osmosis (Critical water) ในทุกครั้งของการล้างขั้นสุดท้าย
- ตรวจสอบค่าซิลิกาและคลอรีนอิสระให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐานอย่างสม่ำเสมอ
- เลือกน้ำยาทำความสะอาดที่เหมาะสมกับเครื่องมือแต่ละชนิดและล้างให้สะอาดหมดจดทุกครั้ง
4. เครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้ในห้องปฏิบัติการทางการแพทย์ (Lab Instruments เช่น Pipettes, Glassware)
ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้น:
- ผลการตรวจวิเคราะห์ทางห้องปฏิบัติการผิดพลาด
- เกิดคราบตกค้างหรือคราบฝ้าบนอุปกรณ์แก้ว
สาเหตุ:
- น้ำที่มีการนำไฟฟ้า (Conductivity) สูงเกินมาตรฐาน
- มีแร่ธาตุหรือสารอนินทรีย์ตกค้าง เช่น แคลเซียม, แมกนีเซียม
แนวทางการแก้ไข:
- ใช้ระบบกรองน้ำประสิทธิภาพสูง (เช่น ระบบ RO หรือ DI water)
- ควบคุมและตรวจสอบค่าการนำไฟฟ้าและปริมาณแร่ธาตุในน้ำให้เป็นไปตามเกณฑ์มาตรฐาน Critical water ใน TIR34
- ปรับปรุงขั้นตอนการล้างด้วยการใช้น้ำที่มีคุณภาพสูงในขั้นตอนสุดท้ายทุกครั้ง
ข้อแนะนำเพิ่มเติมเพื่อป้องกันปัญหาคุณภาพน้ำอย่างยั่งยืน:
- จัดให้มีการฝึกอบรมบุคลากรเกี่ยวกับมาตรฐานน้ำและผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากน้ำที่ไม่ได้คุณภาพ
- มีระบบการบำรุงรักษาและตรวจสอบระบบกรองน้ำเป็นประจำ
- ใช้ระบบติดตามผลและรายงานคุณภาพน้ำอย่างเป็นระบบ พร้อมดำเนินการแก้ไขปัญหาอย่างทันทีหากพบค่าน้ำที่ผิดมาตรฐาน
การรักษาคุณภาพน้ำตามมาตรฐาน AAMI TIR34 อย่างเคร่งครัดไม่เพียงช่วยลดปัญหาที่อาจเกิดขึ้นกับเครื่องมือแพทย์ แต่ยังช่วยรักษาคุณภาพในการดูแลรักษาผู้ป่วยและป้องกันการติดเชื้อที่อาจเกิดขึ้นจากเครื่องมือที่ไม่สะอาดหรือไม่สมบูรณ์ในกระบวนการ Medical Device Reprocessing ได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด
.......................................................................................