คุณสมบัติของน้ำ (Water Quality) (ตอนที่ 2) ความแตกต่างระหว่างค่าน้ำ TDS และ ค่า Hardness
ค่า TDS & Hardness water
ต่อคำถามที่ว่า การวัดค่า TDS ของน้ำสามารถใช้เป็นค่าบอกความกระด้าง (Hardness) หรือบอกความเป็น น้ำอ่อน Soft water ได้หรือไม่
ค้นคว้าเรียบเรียง: สุวิทย์ แว่นเกตุ
ในหน่วยจ่ายกลางปัญหาอย่างหนึ่งที่มีความสำคัญ และสร้างผลกระทบแบบคาดไม่ถึงก็คือการใช้น้ำที่มีคุณภาพต่ำกว่ามาตรฐาน
เนื่องจากกระบวนการล้างทำความสะอาดและทำให้ปราศจากเชื้อเครื่องมือและอุปกรณ์ทางการแพทย์ต้องใช้น้ำที่มีคุณภาพตามที่กำหนด เพื่อหลีกเลี่ยงผลกระทบที่จะเกิดขึ้นตามมา ไม่ว่าจะเป็นเรื่องประสิทธิภาพในการล้างทำความสะอาดที่ลดลง คุณภาพของไอน้ำหรือ Steam quality ที่ไม่ได้ตามมาตรฐาน
เหล่านี้สามารถส่งผลกระทบถึงคุณภาพในการรักษาพยาบาลสำหรับผู้ป่วยและอาจรวมถึงการสร้างความชำรุดเสียหายของเครื่องมืออุปกรณ์ทางการแพทย์อื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
ลองมาดูกันว่าเราวัดค่า TDS กันทำไม
![]() |
[ภาพ: คุณสมบัติของน้ำสำหรับการใช้งาน ในการล้างทำความสะอาดและฆ่าเชื้อเครื่องมืออุปกรณ์การแพทย์ [1]] |
ค่า TDS
คือ การวัดค่าปริมาณของแข็งที่ละลายได้ทั้งหมดในน้ำ ย่อมาจาก Total dissolved solids
หมายถึงปริมาณของแข็งที่ละลายได้ทั้งหมดซึ่งคือการวัดปริมาณรวมที่ละลายของสารอนินทรีย์และอินทรีย์ทั้งหมดที่อยู่ในของเหลวในรูปแบบแขวนลอยแบบโมเลกุล แตกตัวเป็นไอออน
ค่า TDS แสดงค่าการวัดค่าเป็น หน่วยส่วนในล้านส่วน หรือ ppm
ค่า TDS ประกอบไปด้วย
- แร่ธาตุ ได้แก่ แคลเซียม, แมกนีเซียม, โพแทสเซียม,โซเดียม
- เกลือ ได้แก่ คลอไรด์, ซัลเฟต, ไบคาร์บอเนต
- โลหะ ได้แก่ เหล็ก, ทองแดง, สังกะสี, ตะกั่ว
- สารอินทรีย์ ได้แก่ สาหร่าย, แบคทีเรีย, วัสดุจากพืช
โดยมีค่าเกณฑ์ในการวัดคือ
เกณฑ์ค่า TDS
- < 50-200 ppm (ต่ำ) : ไม่มีแร่ธาตุหลงเหลืออยู่มากนัก
- 200-250 ppm (เหมาะสม) : มีแร่ธาตุ
- 300-900 ppm (ไม่ดี) : มีแร่ธาตุมาก
- >1,000 (แย่) : ไม่ปลอดภัย
ค่า Hardness
ความกระด้างของน้ำสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท
- ความกระด้างชั่วคราว ส่วนใหญ่เป็นสารประกอบไบคาร์บอเนต (HCO3- ) ของแคลเซี่ยม (Ca2+ ) และแมกนีเซียม (Mg2+) สามารถกำจัดได้โดยการต้ม ความกระด้างจะเกิดเป็นตะกรันเกาะตามผิวภาชนะ
- ความกระด้างถาวร เป็นสารประกอบซัลเฟต (SO42- ) หรือ คลอไรด์ (Cl- ) ไม่ตกตะกอนเมื่อได้รับความร้อน การกำจัดความกระด้างประเภทนี้ต้องใช้วิธีทางเคมี
เกณฑ์ค่า Harness (ความกระด้างของน้ำ)
- 0-75 (น้ำอ่อน)
- 75-150 (น้ำค่อนข้างกระด้าง)
- 150-300 (น้ำกระด้าง)
- 300 (น้ำกระด้างมากมากกว่า)
โดยสรุป
การวัดค่า TDS (Total dissolved solids) ค่าคุณภาพของน้ำที่บอกว่า ปริมาณของแข็งที่ละลายได้ทั้งหมดในน้ำมีอยู่ในระดับไหน แต่ไม่ได้บอกว่าเป็นน้ำอ่อนหรือน้ำกระด้าง (Soft or Hardness water) แต่ถ้าต้องการวัดค่าความกระด้างของน้ำ (Hardness water) เพื่องบ่งบอกว่าเป็นน้ำอ่อนเหมาะสมต่อการนำไปใช้งานหรือไม่ ต้องใช้การวัดค่าความกระด้าง ซึ่งจะวัดผลรวมของความเข้มข้นของของ Ca2+ และ Mg2+ ในหน่วย mol/L หรือ mmol/L เพื่อสะท้อนบอกค่าความกระด้างของน้ำ
- 2014 Association for the Advancement of Medical Instrumentation ■ AAMI TIR34:2014