CSSD-gotoknow.org เว็บไซต์ข้อมูลเกี่ยวกับการทำลายเชื้อและการทำให้ปราศจากเชื้อ

Steam sterilizer ตัวเครื่องอบฆ่าเชื้อ ก็เป็นสาเหตุหนึ่ง ของการเกิด Wet Pack และปัญหา อย่างหนึ่งก็คือ Superheated steam ถ้าบริษัทผู้ผลิตจำหน่ายให้ความสำคัญและดูแลแก้ไขปัญหา Steam sterilizer มาเป็นอย่างดี รวมถึงการมีบริการหลังการขายที่ดี มีการตรวจสอบตัวเครื่องอบฆ่าเชื้อทุกครั้งที่มีปัญหา ติดตามบำรุงรักษาอย่างสม่ำเสมอ ปัญหา Wet Pack ที่เกิดจากเครื่องก็จะสามารถแก้ไขได้ ระยะห่างระหว่างตัวเครื่องอบฆ่าเชื้อ กับแหล่งกำเนิดไอน้ำมีส่วนสำคัญในการทำให้เกิดปัญหา Superheated steam ซึ่งตัวทำหน้าที่ควบคุมแรงดันไอน้ำ Reduction Valve มีระยะห่างจากตัวเครื่องมากเกินไป ระยะ  Reduction Valve ระยะที่เหมาะสมของวาวล์ควบคุมแรงดันไอน้ำ Reduction Valve ระยะควรอยู่ที่ไม่เกิน +/- 10 เมตร และความดันในท่อส่งก็ไม่ควรเกิน +/- 3 บาร์ เพราะถ้าแรงดันมีความแตกต่างกว่านั้นเช่นถ้าเป็น +/- 5 บาร์ อาจทำให้เกิดปัญหาการควบแน่นของไอน้ำเป็นหยดน้ำ Steam  Condensation ค้างอยู่ภายใน ถ้าเราสามารถปรับแก้หรือวางระบบให้ระยะทางระหว่างตัวเครื่องอบฆ่าเชื้อ กับแหล่งกำเนิดไอน้ำเหมาะสม โดยทำให้แรงดันมีความคงที่ ทำให้แรงดันไอน้ำ

Hexachlorophene เป็นน้ำยาทำลายเชื้อที่ใช้กับผิวหนัง มีส่วนผสมของ Phenol ใช้สำหรับล้างมือ น้ำยานี้มีผลดีในการทำลายเชื้อแบคทีเรียแกรมบวก แต่การออกฤทธิ์ค่อนข้างช้า Hexachlorophene ยังคงประสิทธิภาพการทำลายเชื้อ Staphylococci แม้จะผสมในสบู่ หรือสารฟอกล้างที่มีสภาวะเป็นกลาง (neutral detergents) เหมาะที่จะใช้ในการทำลายเชื้อบนมือก่อนการผ่าตัด รวมทั้งใช้ในการทำความสะอาดผิวหนังของผู้ป่วยที่จะได้รับการผ่าตัด Hexachlorophene 

Quaternary Ammonium Compounds (QACs.quats)  เป็นน้ำยาทำลายเชื้อระดับต่ำ สามารถทำลายเชื้อแบคทีเรีย แกรมบวกได้ผลดี แต่ไม่ค่อยมีผลต่อแบคทีเรียแกรมลบ ควรผสมน้ำยาทำลายเชื้อประเภทนี้กับน้ำกลั่น เพื่อให้ได้ความเข้มข้นที่เหมาะสม ไม่ควรใช้น้ำประปาผสมเพราะในน้ำประปาอาจมีแร่ธาตุบางชนิดที่ทำให้ประสิทธิภาพของน้ำยาลดลง น้ำยาทำลายเชื้อประเภทนี้กัดกร่อนโลหะ จึงควรใช้ด้วยความระมัดระวัง Quaternary Ammonium Compounds ใช้ได้ทั้งเป็น disinfectant และ antiseptic แต่ CDC แนะนำว่าไม่ควรใช้น้ำยาชนิดนี้ในการทำลายเชื้อบนผิวหนังและเนื้อเยื่อ เนื่องจากมีรายงานการระบาดของการติดเชื้อในโรงพยาบาลเนื่องจากน้ำยามีการปนเปื้อนเชื้อ gram negative bacteria น้ำยากลุ่มนี้ที่ใช้คือ Benzalkonium chloride หรือ Zephiran   สิ่งที่ควรระวังในการใช้น้ำยานี้เป็น antiseptic คือ ประสิทธิภาพของน้ำยาจะลดลงเมื่อสัมผัสกับสบู่ จึงต้องล้างผิวหนังให้สะอาดก่อนจะใช้น้ำยาเช็ดและควรให้มีความเข้มข้น 1:750 Quaternary Ammonium Compounds

ประสิทธิภาพและชื่อทางการค้าของ น้ำยาทำลายเชื้อ ที่ใช้ในโรงพยาบาลในประเทศไทย ชนิดน้ำยา ประสิทธิภาพ ชื่อทางการค้า Alcohol Intermediate Aldehyde Formaldehyde Glutaraldehyde High Intermediate to High Cidex, Aldecyde 28 Chlorhexidine Low Hibitane, Hibiscrub Alcohol + Chlorhexidine Intermediate Hibisol, Desmanol Halogenes Hypochlorite Chloramine Iodine Tincture Iodophors Intermediate to High Intermediate to High - Intermediate - Intermediate Chlorox - Povidine, Betadine Hydrogen peroxide Low to High Phenolics Cresol Chloroxylenol Low to Intermediate Low Lysol Dettol Quaternary ammonium compounds (QACs) Cetrimide Benzalkonium Very Low Very Low Cetavlon Zephiran, Bactyl QACs + Diguanide Cetrimide + Chlorhexidine

นี่คือข้อเท็จจริง ที่ได้ไปทราบมาจากผู้ปฏิบัติงานใน CSSD แห่งหนึ่ง ซึ่งเป็นโรงพยาบาลประจำจังหวัดระดับโรงพยาบาลศูนย์ ที่ผ่านการรับรองมาตรฐานโรงพยาบาล HA มาแล้ว หากเราอยู่ในวงการ CSSD เราคงทราบกับโดยทั่วไปถึงมาตรฐานในการทำให้ปราศจากเชื้อที่เกี่ยวกับการใช้ตัวตรวจสอบหรือตัวชี้วัด (Sterilization monitoring control system) หรือที่เรามักจะเรียกกันจนติดปากว่า “อินดิเคเตอร์” “ อินดิเคเตอร์ ” ที่เราใช้กันตามมาตรฐานก็มี  อันแรก Mechanical indicators ที่ใช้เป็นตัวบ่งชี้ถึงความพร้อมและความสมบูรณ์ในประสิทธิภาพการทำงานของเครื่อง เช่น การทดสอบด้วย Bowie Dick, การดูรายงานผลการทำงานของเครื่องที่แสดงออกมาทางจอภาพหรือทางกระดาษพิมพ์ (Print-out report) และความพร้อมทำงานของเครื่อง (Ready to  use) แสดงให้ทราบ ที่เราสามารถดูจากจอภาพของเครื่อง อันที่สอง Packing indicators or Chemical indicators ที่ใช้สำหรับตรวจสอบขั้นตอนการทำงานของเครื่องว่าสมบูรณ์หรือไม่ ซึ่งก็จะมี External indicators ที่สามารถบอกได้ว่าผ่านหรือไม่ผ่านกระบวนการ ด้วยการสังเกตุดูได้อย่างชัดเจนจากภายนอกโดยไม่ต้องเปิดเข้าไปดูภายใน

โปสเตอร์  AAMI ที่แนะนำการห่ออุปกรณ์ สำหรับการทำให้ปราศจากเชื้อ นี่คือแนวทางการเตรียมห่ออุปกรณ์ ทั้งขนาดเล็กและขนาดใหญ่ เพื่อให้สามารถเป็นปราการป้องกัน การแทรกตัวผ่านของเชื้อจุลินทรีย์ขนาดเล็กเข้าไปภายใน

ไอน้ำ (Steam) ที่ป้อนเข้าสู่  Steam sterilizer เป็นต้นตอของปัญหา Wet Pack โดยตรงอย่างหนึ่ง ที่สามารถป้องกันได้ หากเรามีความเข้าใจ  การป้องกันและแก้ปัญหาการเกิด Wet Pack ก็จะไม่ใช่เรื่องยากจนเกินความสามารถ ลองมาดูกันว่าเป็นอย่างที่เราคิดกันหรือเปล่า... Steam steriizer and Steam generator ส่วนประกอบของเครื่อง Steam sterilizer บริเวณที่ไอน้ำสูญเสียพลังงานความร้อนที่พบบ่อยก็คือระยะทางระหว่างแหล่งกำเนิดไอน้ำ (steam generator) กับห้องอบ (chamber) ที่มีท่อ (pipe lines) เป็นตัวนำส่ง ตัวอย่าง -ท่อส่งไอน้ำไม่สามารถรักษาอุณหภูมิได้คงที่ ทำให้เกิดการควบแน่น (condensation) ภายในท่อ -แหล่งกำเนิดไอน้ำ (steam generator) ควรอยู่ใก้กับห้องอบ (chamber) -แหล่งกำเนิดไอน้ำ (steam generator) มีขนาดไม่เหมาะสมพอที่จะนำไปใช้ได้อย่างพอเพียง ทำให้ความดันลดลงในช่วงที่มีความต้องการใช้สูง เมื่อความดันลดลง ทำให้ไอน้ำเกิดการควบแน่น (condensation) -มีสารเคมีอะไรผสมอยู่ในขณะที่ทำให้เกิดไอน้ำหรือไม่ -บริเวณที่มีน้ำอยู่จะทำให้เกิดการควบแน่น (condensation) ได้เพิ่มขึ้น เรื่องท

สงกรานต์ ประเพณีตรุษสงกรานต์ มีแนวโน้มที่จะเปลี่ยนทัศนคติและความเชื่อ สงกรานต์ เป็นประเพณีของประเทศไทย ลาว กัมพูชา พม่า ชนกลุ่มน้อยชาวไตแถบเวียดนามและมณฑลยูนนานของจีน ศรีลังกาและทางตะวันออกของประเทศอินเดีย สันนิษฐานว่า สงกรานต์ได้รับอิทธิพลมาจากเทศกาลโฮลี ในอินเดีย แต่เทศกาลโฮลีจะใช้การสาดสีแทน เริ่มในทุกวันแรม 1 ค่ำเดือน 4 คือ ในเดือนมีนาคม สงกรานต์เป็นคำสันสกฤต หมายถึง "การเคลื่อนย้าย" ซึ่งเป็นการอุปมาถึงการเคลื่อนย้ายของการประทับในจักรราศี คือการเคลื่อนขึ้นปีใหม่ในความเชื่อของไทยและบางประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ สงกรานต์สืบทอดมาแต่โบราณคู่กับตรุษ จึงเรียกรวมกันว่า ประเพณีตรุษสงกรานต์ หมายถึง ส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่ เดิมวันที่จัดเทศกาลกำหนดโดยการคำนวณทางดาราศาสตร์ แต่ปัจจุบันระบุแน่นอนว่า 13 ถึง 15 เมษายน วันขึ้นปีใหม่ไทยเป็นวันเริ่มปีปฏิทินของไทยจนถึง พ.ศ. 2431 จากนั้นวันที่ 1 เมษายน เป็นวันขึ้นปีใหม่จนถึง พ.ศ. 2483 พิธีสงกรานต์เป็นพิธีกรรมที่เกิดขึ้นในสมาชิกในครอบครัว หรือชุมชนบ้านใกล้เรือนเคียง แต่ปัจจุบันได้เปลี่ยนไปสู่สังคมวงกว้าง และมีแนวโน้มที่จะ

สิ่งต่อไปนี้คือ ปัจจัยการทำงานของเครื่อง ที่ทำให้เกิดปัญหา ในการทำให้ปราศจากเชื้อ Steam Diagram อธิบายการเกิด Superheated steam การเกิดไอน้ำความร้อนสูง Superheated steam Superheated steam คือการเกิดไอน้ำความร้อนสูง น้ำเมื่อทำให้ร้อน ที่  100 o C   น้ำจะเปลี่ยนสถานะกลายเป็นไอน้ำ เรียกว่า steam ถ้าเราทำให้อุณหภูมิของไอน้ำ “steam” สูงขึ้นอีก จะเกิดเป็น Superheated steam ถ้าลดอุณหภูมิของ Superheated steam ลง ก็จะกลับมาเป็น steam อีกครั้ง การควบแน่นของไอน้ำ Steam Condensation Steam Condensation คือการเกิดการควบแน่นของไอน้ำกลายเป็นหยดน้ำ เกิดจากการถ่ายเทความร้อนที่ไม่สมบูรณ์ เนื่องจากภายหลังการถ่ายเทความร้อนของไอน้ำไปยังวัตถุแล้ววัตถุนั้นมีอุณหภูมิต่ำกว่าอุณหภูมิของไอน้ำ ทำให้เกิดการควบแน่นของไอน้ำเกิดขึ้นบนวัตถุนั้น การเกิด Non-Condensable Gases แก๊สที่ไม่ควบแน่น (Non-Condensable Gases) เกิดจากแก๊สที่เจือปนอยู่ในน้ำที่ป้อนเข้าไปในระบบหรือการเสื่อมสภาพของสารเคมีในน้ำที่ป้อนเข้าไปในระบบ และแก๊สไม่สามารถควบแน่นเป็นไอน้ำอิ่มตัวได้ Steam Sterilizers เรื่องที่เกี่ยว

ในการทำให้น้ำ water กลายเป็นไอน้ำ steam  เราต้องทำให้น้ำมีอุณหภูมิสูงขึ้นๆ จนถึง 100 o C ถือว่าเป็นจุดสูงสุดน้ำจะเดือดและกลายเป็นไอ อุณหภูมิที่ให้เข้าไปหลังจากนี้จะไม่ทำให้น้ำมีอุณภูมิสูงขึ้นได้อีกแต่จะใช้ไปในการรักษาสภาพให้น้ำกลายเป็นไอน้ำเท่านั้น แต่อุณภูมิของไอน้ำเราสามารถจะทำให้สูงขึ้นจนเกิดเป็นไอน้ำอิ่มตัวได้ด้วยการเพิ่มความดันเข้าไปให้ได้อุณหภูมิเท่าที่ต้องการ เราเรียกไอน้ำที่สภาวะที่การอิ่มตัวนี้ว่า Saturated steam ที่สภาวะไอน้ำอิ่มตัว ไอน้ำจะไม่สามารถกลายเป็นไอได้อีกต่อไป ไม่ว่าจะให้พลังงานความร้อนเข้าไปอีกเท่าไร แต่ความร้อนจะถูกสะสมไว้ในตัวมันเอง  ระดับความร้อนที่เราจะสามารถนำไปฆ่าเชื้อได้เช่น อุณหภูมิ 132 o C ความดัน 27 ปอนด์ต่อตารางนิ้ว ระยะเวลาที่ใช้ ( Exposure time) 3-10 นาที โดยการอาศัยไอน้ำอิ่มตัว (Saturated steam) เป็นตัวกลางในการถ่ายเทความร้อน (heat transfer) ที่เกิดขึ้นไปยังวัตถุ (objects) ที่ถูกสัมผัสจนกระทั่งมีอุณหภูมิสูงเท่ากัน การถ่ายเทความร้อนจนมีอุณหภูมิเท่ากัน แต่ถ้าวัตถุที่สัมผัสไม่สามารถทำให้มีอุณหภูมิสูงเท่ากันได้ ไอน้ำบริเวณนั้นก็จะเกิดการร

Wet Pack ก็คือ Non-Sterile  หากไม่มีความเข้าใจสาระสำคัญของ We Pack ที่เกิดขึ้น เราจะเห็นการปฎิบัติที่สูญเปล่าตามมาอีกหลายอย่างแล้วแต่ใครจะเข้าใจและคิดได้ตามมาตรฐานของตัวเอง อาจมีการแย้งว่า ก็น้ำมันปราศจากเชื้อนี่นา มันก็ไม่น่าจะเป็นอะไร บ่อยครั้งที่พบว่า ห่ออุปกรณ์ที่เปียกชื้นด้วยหยดน้ำ (Wet Pack) ถูกวางค้างอยู่ในหม้อนึ่ง (Autoclave) ด้วยการเปิดประตูออกค้างไว้ หรือไม่ก็เอาออกมาทำอะไรซักอย่างเพื่อให้แห้ง ไม่ว่าจะเป็นการพยายามเอาพัดลมมาเป่า เอาเครื่องเป่าร้อนมาเป่าให้แห้ง รวมถึงใช้ความพยายามเช็ดด้วยผ้าสะอาด อยากจะให้ลองจินตนาการนึกภาพตามดู…ทันทีที่เครื่องนึ่ง (Autoclave) สิ้นสุดกระบวนการฆ่าเชื้อ เราก็เปิดประตูออก ห่ออุปกรณ์ อุปกรณ์ที่อยู่ในสถาวะที่เต็มไปด้วยไฟฟ้าสถิต (electrostatic charged) ก็พร้อมจะเปิดรับการจู่โจมพุ่งเข้ามาของฝุ่นละออง (dust particle) และจุลินทรีย์ขนาดเล็กในอากาศขณะนั้น…คำถามที่อยากถามก็คือ จะเกิดอะไรขึ้นถ้าอุปกรณ์เหล่านั้นเปียกชื้น (Wet Pack) มันยังสามารถคงสภาวะปลอดเชื้ออยู่ได้หรือไม่? นี่คือความไม่ปลอดภัย คือความเสี่ยง (Risk) และความเข้าใจผิดว่าอุปกรณ์เหล่า